ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน เลือกใช้แบบไหน ใช้อย่างไรให้มีประสิทธิภาพ

31 October 2025

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน คืออะไร

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน คืออุปกรณ์สำคัญที่ใช้บริหารจัดการและควบคุมระบบไฟฟ้าภายในโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อให้การจ่ายไฟเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟฟ้าเกิน โดยภายในตู้จะมีเบรกเกอร์ ฟิวส์ รีเลย์ และอุปกรณ์ควบคุมอื่น ๆ ที่ทำงานร่วมกันตามการออกแบบของระบบไฟฟ้าแต่ละโรงงาน

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน มีกี่ประเภท

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงานสามารถแบ่งออกได้ตามหน้าที่หลัก ๆ ดังนี้

  • ตู้ MDB (Main Distribution Board) : เป็นตู้จ่ายไฟหลักของโรงงาน ทำหน้าที่กระจายพลังงานไฟฟ้าไปยังตู้ย่อยหรือระบบต่าง ๆ ภายในอาคาร
  • ตู้ DB (Distribution Board) : เป็นตู้ควบคุมไฟฟ้าย่อย รองรับการจ่ายไฟจากตู้ MDB ไปยังจุดย่อยแต่ละส่วนของโรงงาน เพื่อแยกวงจรการใช้งาน
  • ตู้ Control Panel / Load Panel (LP) : ใช้ควบคุมอุปกรณ์เฉพาะ เช่น มอเตอร์ ปั๊มน้ำ หรือสายการผลิต โดยแต่ละตู้สามารถออกแบบเฉพาะให้เหมาะกับระบบงานได้
  • ตู้ Consumer Unit (CU) : สำหรับอาคารสำนักงานหรือพื้นที่ที่ใช้ไฟน้อยกว่าโรงงาน ใช้ตัดและควบคุมวงจรย่อยขนาดเล็ก

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน หลักการทำงาน

หลักการทำงานของ ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน คือการรับไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายหลัก เช่น หม้อแปลง จากนั้นควบคุมการจ่ายกระแสไปยังส่วนต่าง ๆ ของโรงงานผ่านเบรกเกอร์และอุปกรณ์ควบคุมภายในตู้ เมื่อเกิดความผิดปกติ เช่น ไฟเกิน ไฟตก หรือไฟฟ้าลัดวงจร ระบบจะตัดกระแสโดยอัตโนมัติผ่านเซอร์กิตเบรกเกอร์ เพื่อป้องกันอุปกรณ์และลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุทางไฟฟ้า

ในบางระบบ ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงานยังติดตั้งอุปกรณ์อัจฉริยะ เช่น PLC (Programmable Logic Controller) เพื่อช่วยตรวจสอบการใช้พลังงาน วิเคราะห์ข้อมูล และเพิ่มความแม่นยำในการควบคุมระบบอัตโนมัติของโรงงานอีกด้วย

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน ประโยชน์

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงานมีบทบาทสำคัญต่อทั้งระบบการผลิตและความปลอดภัยของสถานประกอบการ โดยประโยชน์หลัก ได้แก่

  • ป้องกันความเสียหายของอุปกรณ์ไฟฟ้า จากไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟกระชาก
  • ช่วยควบคุมระบบไฟให้เสถียร ลดการหยุดชะงักในสายการผลิต
  • ลดความเสี่ยงจากอัคคีภัยและไฟฟ้าดูด ด้วยระบบตัดไฟอัตโนมัติ
  • ตรวจสอบและบำรุงรักษาง่าย ทำให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้ต่อเนื่องยาวนาน
  • รองรับการขยายระบบในอนาคต ด้วยโครงสร้างที่ออกแบบให้ปรับแต่งได้ตามความต้องการของโรงงาน

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน Control Panel

หลักการเลือกตู้ควบคุมไฟฟ้า สำหรับโรงงานขนาดเล็ก

การเลือก ตู้ควบคุมไฟฟ้า (Control Panel) สำหรับโรงงานขนาดเล็กไม่ควรเน้นแค่ราคาหรือขนาดเพียงอย่างเดียว แต่ควรคำนึงถึงความเหมาะสมกับการใช้งาน โดยหลักในการเลือกตู้ควบคุมไฟฟ้าที่เหมาะกับโรงงานขนาดเล็ก มีดังนี้

  • กำหนดขนาดโหลดไฟฟ้าให้ชัดเจน

วิเคราะห์กำลังไฟฟ้าที่เครื่องจักรหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ ใช้ เพื่อคำนวณขนาดอุปกรณ์ภายในตู้ เช่น เบรกเกอร์ ฟิวส์ และคอนแทคเตอร์ให้เหมาะสม

  • เลือกวัสดุตู้ให้เหมาะกับสภาพแวดล้อม

หากโรงงานมีความชื้นสูงหรือมีฝุ่น ควรเลือกใช้ตู้เหล็กเคลือบกันสนิมหรือสแตนเลส พร้อมมาตรฐานกันน้ำกันฝุ่นอย่าง IP54 หรือสูงกว่า เพื่อยืดอายุการใช้งาน

  • ออกแบบการระบายความร้อนภายในตู้

ควรมีช่องระบายอากาศหรือติดตั้งพัดลมระบายความร้อน เพื่อป้องกันอุณหภูมิสูงเกินไปที่อาจทำให้อุปกรณ์ภายในเสียหาย

  • เผื่อพื้นที่สำหรับขยายระบบในอนาคต

ตู้ควรมีพื้นที่เหลือสำหรับติดตั้งอุปกรณ์เพิ่มเติมในภายหลัง เช่น ระบบควบคุมอัตโนมัติหรือเซนเซอร์

  • ติดตั้งโดยช่างผู้เชี่ยวชาญและได้มาตรฐาน

เพื่อให้มั่นใจว่าการเดินสาย การต่อกราวด์ และการทดสอบระบบไฟฟ้าเป็นไปตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

งานซ่อมบำรุง ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน

ตู้ควบคุมไฟฟ้าเป็นศูนย์กลางการทำงานของระบบไฟฟ้าในโรงงานอุตสาหกรรม ทำหน้าที่ควบคุมการจ่ายไฟและการทำงานของเครื่องจักรในสายการผลิต หากตู้ควบคุมเกิดความเสียหายหรือทำงานผิดปกติ อาจส่งผลให้การผลิตหยุดชะงักและเกิดความเสียหายต่ออุปกรณ์ไฟฟ้าอื่น ๆ ได้ ดังนั้น การซ่อมบำรุงตู้ควบคุมไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอ จึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรักษาความเสถียรและความปลอดภัยของระบบโดยรวมงานซ่อมบำรุงตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน

งานซ่อมบำรุงตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน ประกอบด้วยการตรวจสอบ วิเคราะห์ และแก้ไขปัญหาโดยทีมวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ เช่น

  • ตรวจสอบความแน่นของจุดต่อสายไฟและขั้วต่ออุปกรณ์
  • ตรวจสอบและทดสอบการทำงานของเบรกเกอร์ คอนแทคเตอร์ รีเลย์ และอุปกรณ์ควบคุมอื่น ๆ
  • ทำความสะอาดภายในตู้และอุปกรณ์เพื่อป้องกันการสะสมของฝุ่น ความชื้น และคราบน้ำมัน
  • ตรวจวัดอุณหภูมิและตรวจหาจุดร้อน (Hot Spot) ด้วยเทอร์โมสแกน
  • ซ่อมหรือเปลี่ยนอุปกรณ์ที่เสื่อมสภาพให้กลับมาทำงานได้ตามมาตรฐาน

สรุป

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน เป็นหัวใจสำคัญของระบบไฟฟ้าในอุตสาหกรรมทุกประเภท ช่วยควบคุมการจ่ายไฟให้ปลอดภัย เสถียร และลดความเสี่ยงต่อความเสียหายทางไฟฟ้า การเลือกผู้ผลิตที่มีความเชี่ยวชาญจึงเป็นสิ่งจำเป็น

FAQ

Q: ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงานจำเป็นต้องติดตั้งทุกโรงงานหรือไม่?

A: จำเป็นอย่างยิ่ง เพราะตู้ควบคุมไฟช่วยให้ระบบไฟฟ้ามีความปลอดภัย เสถียร และสามารถจัดการโหลดไฟฟ้าได้อย่างเหมาะสม

Q: ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงานควรตรวจเช็กบ่อยแค่ไหน?

A: ควรตรวจเช็กอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง โดยช่างไฟฟ้ามืออาชีพ เพื่อป้องกันความเสียหายจากอุปกรณ์เสื่อมสภาพหรือระบบไฟขัดข้อง

Q: สามารถออกแบบตู้ควบคุมไฟฟ้าเฉพาะตามระบบของโรงงานได้หรือไม่?

A: ได้ บริษัท SK มีบริการออกแบบตู้ควบคุมไฟฟ้าตามความต้องการเฉพาะของแต่ละโรงงาน เพื่อให้ตรงกับระบบและโหลดไฟจริง

Q: หากตู้ควบคุมไฟฟ้าเกิดปัญหา ควรแก้ไขเองได้ไหม?

A: ไม่แนะนำให้ซ่อมเอง เพราะอาจเกิดอันตรายจากไฟฟ้าแรงสูง ควรให้ช่างผู้เชี่ยวชาญจาก SK เข้าตรวจสอบและแก้ไขโดยตรง

Q: ทำไมควรให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบและซ่อมบำรุงตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน?

A: เพราะระบบไฟฟ้าโรงงานมีแรงดันสูงและวงจรซับซ้อน การตรวจสอบหรือซ่อมโดยผู้ไม่มีความชำนาญอาจเสี่ยงต่ออุบัติเหตุหรือความเสียหายรุนแรงได้ ผู้เชี่ยวชาญจะตรวจวัด วิเคราะห์ และแก้ไขได้อย่างปลอดภัยตามมาตรฐานอุตสาหกรรม

บริษัท เอสเค เพาเวอร์ อีเล็คทริค จำกัด (SK Power Electric) เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบ ผลิต และบำรุงรักษา ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน ครบวงจร โดยมีทีมวิศวกรมืออาชีพควบคุมคุณภาพทุกขั้นตอน

บริการหลักของ SK ได้แก่

  • ออกแบบและผลิตตู้สวิตช์บอร์ดไฟฟ้า (Switchboard) ตามสเปกของโรงงาน
  • ติดตั้งระบบควบคุมไฟฟ้า พร้อมตรวจสอบความปลอดภัยตามมาตรฐานสากล
  • ให้บริการ ซ่อมบำรุงตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน ทั้งแบบรายครั้งและรายปี พร้อมตรวจเช็กระบบไฟทั้งหมดก่อนและหลังการซ่อม

นอกจากนี้ SK ยังมุ่งเน้นการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยใช้พลังงานสะอาดจากโซลาร์เซลล์ในสายการผลิต เพื่อลดการปล่อยคาร์บอน และผ่านมาตรฐาน ISO 9001, ISO 14001 และ ISO 45001 ซึ่งสะท้อนถึงความใส่ใจในคุณภาพ สิ่งแวดล้อม และความปลอดภัยของลูกค้าอย่างแท้จริง


☎️ Tel: 093-596-4288

🟢 Line: sk_powerelectric

📬 Email: sk_project2@hotmail.com

📘 Facebook: SK Power Electric

ผลงานของเรา

ตู้ควบคุมไฟฟ้าโรงงาน คืออุปกรณ์สำคัญที่ใช้บริหารจัดการและควบคุมระบบไฟฟ้าภายในโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อให้การจ่ายไฟเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และปลอดภัย
ระบบไฟฟ้าในอาคาร คือระบบที่ออกแบบและติดตั้งขึ้นเพื่อส่งและกระจายพลังงานไฟฟ้าให้กับอุปกรณ์ เครื่องใช้ไฟฟ้า และระบบต่าง ๆ ภายในอาคาร
การตรวจสอบตู้ควบคุมไฟฟ้า คือขั้นตอนสำคัญในการดูแลระบบไฟฟ้าให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย ตู้ควบคุมไฟฟ้าทำหน้าที่บริหารและควบคุมการจ่ายพลังงานในอาคาร
รีเลย์ คืออะไร หลายคนอาจเคยเห็นอุปกรณ์ขนาดเล็กในตู้ควบคุมไฟฟ้า แต่ไม่รู้ว่ามันมีหน้าที่สำคัญเพียงใด ในความจริงแล้ว “รีเลย์ (Relay)” คืออุปกรณ์ไฟฟ้าที่ทำหน้าที่ควบคุมการเปิด–ปิดวงจรไฟฟ้าโดยอัตโนมัติ
บัสบาร์ (Busbar) คือ ตัวนำไฟฟ้าชนิดหนึ่งที่ใช้ในระบบไฟฟ้าเพื่อส่งกระแสจากแหล่งจ่ายไฟไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ ภายในระบบอย่างมีประสิทธิภาพ
ตู้คอนโทรลไฟฟ้า คือ อุปกรณ์สำคัญในระบบไฟฟ้าที่ใช้สำหรับควบคุมและจัดการการจ่ายพลังงานไปยังส่วนต่าง ๆ ของอาคาร โรงงาน หรือเครื่องจักร เพื่อให้การทำงานเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด